Na świecie nowotwory trzustki rozpoznaje się rocznie u ponad 200 000 osób, przy czym nieco więcej zachorowań występuje u mężczyzn (52%). Najwyższe ryzyko zachorowania (około 8-12/105 u mężczyzn i 6-7/105 u kobiet) notuje się głównie w krajach rozwiniętych: USA, krajach Europy (głównie Środkowej i Północnej), Australii i w Argentynie. Najniższe zagrożenie notuje się w krajach afrykańskich, Indiach, Iranie i Iraku (poniżej 2/105 u mężczyzn, poniżej 1/105 u kobiet).
Zachorowalność
Nowotwory złośliwe trzustki stanowią około 2% zachorowań u każdej z płci (rys. 1).
Rysunek 1. Częstość zachorowań na nowotwory trzustki w Polsce w 2010 roku
Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe trzustki wynosiła w 2010 roku ponad 3200 (około 1600 u każdej z płci) (tab. 1).
Tabela 1. Zachorowalność na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1980-2010
Większość zachorowań na nowotwory złośliwe trzustki występuje po 50 roku życia (92% zachorowań u mężczyzn i 95% zachorowań u kobiet). Ryzyko zachorowania na nowotwór wzrasta wraz z wiekiem począwszy od piątej dekady życia osiągając szczyt w dziewiątej dekadzie życia u obu płci (45-50/105) (rys. 2).
Rysunek 2. Zachorowalność na nowotwory trzustki w Polsce w latach 2008-2010 w zależności od wieku
Zachorowalność na nowotwory złośliwe trzustki w okresie 1980-1993 charakteryzowała się rosnącą tendencją u obu płci, po czym nastąpił spadek zachorowalności i w ciągu ostatnich kilku lat stabilizacja (rys. 3).
Rysunek 3. Trendy zachorowalności na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1980-2010
Zachorowalność na nowotwory złośliwe trzustki u osób w średnim wieku w średnim wieku (45-64 lat) po okresie wzrostu do połowy lat 90 ubiegłego wieku charakteryzuje się spadkiem. Wśród kobiet w średnim wieku po podobnym okresie wzrostu zachorowalność utrzymuje sią na stałym poziomie (około 9/105). Wśród osób w starszym wieku (po 65 roku życia) po okresie wzrostu do połowy lat 90 XX wieku od prawie dwóch dekad utrzymuje się spadek zachorowalności (rys. 4).
Rysunek 4. Trendy zachorowalności na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1980-2010 w wybranych grupach wieku
Przeżycia
Wśród pacjentów, u których zdiagnozowano raka trzustki w latach 2000-2002 1-roczne wskaźniki przeżyć wynosiły 23,1% u mężczyzn i 22,6% u kobiet. Wśród mężczyzn zdiagnozowanych w latach 2003-2005 wskaźnik przeżyć 1-rocznych wynosił 22,5%, wśród kobiet 22,9% (rys. 5).
Rysunek 5. Wskaźniki 1-rocznych przeżyć względnych u chorych na nowotwory trzustki w Polsce
Przeżycia 5-letnie wśród pacjentów z rakiem trzustki w ciągu pierwszej dekady XXI u mężczyzn pozostały na stałym poziomie (8,9% w latach 2000-2002 wobec 8,5% w latach 2003-2005); u kobiet nieznacznie wzrosły (z 7,4% w latach 2000-2002 do 9,1% w latach 2003-2005) (rys. 6).
Rysunek 6. Wskaźniki 5-letnich przeżyć względnych u chorych na nowotwory trzustki w Polsce
Polska na tle Europy
W 2010 roku zachorowalność na raka trzustki była w Polsce nieco niższa (o około ¼ u obu płci) niż średnia obserwowana dla krajów Unii Europejskiej (rys. 7).
Rysunek 7. Porównanie zachorowalności na nowotwory trzustki w Polsce i w krajach Unii Europejskiej (27)
Umieralność
Nowotwory złośliwe trzustki stanowią u mężczyzn około 4% zgonów, u kobiet 6% zgonów nowotworowych (rys. 1).
Rysunek 1. Częstość zgonów na nowotwory trzustki w Polsce w 2010 roku
Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych trzustki wynosiła w 2010 roku ponad 4500, po około 2250 zgonów u każdej z płci (tab. 1).
Tabela 1. Umieralność na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1965-2010
Większość zgonów z powodu nowotworów złośliwych trzustki (około 95% zgonów u obu płci) występuje po 50 roku życia. Ryzyko zgonu z powodu tego nowotworu wzrasta wraz z wiekiem począwszy od szóstej dekady życia do około 89/105 u mężczyzn po 80 roku życia i 75/105 u najstarszych kobiet (rys. 2).
Rysunek 2. Umieralność na nowotwory trzustki w Polsce w latach 2008-2010 w zależności od wieku
Umieralność z powodu raka trzustki u obu płci charakteryzowała się tendencją wzrostową do końca lat 80 XX wieku, po czym nastąpiła stabilizacja współczynników umieralności u mężczyzn na poziomie 8/105, u kobiet na poziomie 5/105 (rys. 3).
Rysunek 3. Trendy umieralności na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1965-2010
U osób średnim wieku (45-64 lat), zarówno mężczyzn jak i kobiet, umieralność wzrastała do końca lat 80 XX wieku, po czym ustabilizowała cię na stałym poziomie. Wśród osób starszych, zarówno mężczyzn jak i kobiet po 65 roku życia po okresie wzrostu w latach 1965-1987 utrzymuje się plateau na poziomie około 60/105 u mężczyzn i 40/105 u kobiet (rys. 4).
Rysunek 4. Trendy umieralności na nowotwory trzustki w Polsce w latach 1965-2010 w wybranych grupach wieku
Polska na tle Europy
W Polsce w 2010 roku umieralność z powodu raka trzustki utrzymywała się na poziomie średniej dla krajów Unii Europejskiej (dane z 2009 roku) u obu płci: mężczyźni około 8/105; kobiety około 5/105. (rys. 6)
Rysunek 5. Porównanie umieralności na nowotwory trzustki w Polsce i w krajach Unii Europejskiej (27)
