Nowotwory opłucnej i płuca (C33-C34, C45, D02.1-D02.2)
Z ponad 12.7 miliona nowotworów zdiagnozowanych na świecie około 13% (1.6 miliona) stanowiły nowotwory płuca . Nowotwory płuca są najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie wśród mężczyzn i najczęstszą nowotworową przyczyną zgonów (1.4 miliona zgonów, 18%).
Zachorowalność
Nowotwory złośliwe płuca stanowią u mężczyzn około 21% zachorowań, u kobiet 9% zachorowań (rys. 1).
Rysunek 1. Częstość zachorowań na raka płuca w Polsce w 2013 roku
Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe płuca wynosiła w 2010 roku prawie 21000, z czego u mężczyzn prawie 15000 i ponad 6000 u kobiet. Ryzyko zachorowania na raka płuca jest około 3 razy większe u mężczyzn niż u kobiet (tab. 1).
Tabela 1. Zachorowalność na raka płuca w Polsce w latach 1980-2013
Większość zachorowań na nowotwory złośliwe płuca występuje po 50 roku życia (96% zachorowań u mężczyzn i 95% zachorowań u kobiet), przy czym około 50% zachorowań u obu płci przypada na populację osób po 65 roku życia (rys. 2). Ryzyko zachorowania raka płuca wzrasta z wiekiem osiągając szczyt u mężczyzn w ósmej dekadzie życia (455/105), u kobiet na przełomie szóstej i siódmej dekady życia (100/105) (rys. 2).
Rysunek 2. Zachorowalność na raka płuca w Polsce w latach 2011-2013 w zależności od wieku
Zachorowalność na nowotwory złośliwe płuca u mężczyzn zwiększała się do początku lat 90, po czym rozpoczął się spadek zachorowalności. Zachorowalność wśród kobiet w omawianym charakteryzowała się na stałym trendem wzrostowym) (rys. 3).
Rysunek 3. Trendy zachorowalności na raka płuca w Polsce w latach 1980-2013
Trendy zachorowalności na nowotwory złośliwe płuca w grupach wiekowych powielają prawidłowości obserwowane w populacji generalnej. Zarówno w grupie mężczyzn w średnim wieku, jak i u starszych po okresie wzrostu, od początku obecnego lat 90 XX wieku nastąpiło odwrócenie trendu i spadek zachorowalności. U kobiet w obu analizowanych grupach (45-64 lat i powyżej 65 lat) utrzymuje się stały wzrost zachorowalności (rys. 4).
Rysunek 4. Trendy zachorowalności na raka płuca w Polsce w latach 1980-2013 w wybranych grupach wieku
Przeżycia
Wśród pacjentów, u których zdiagnozowano nowotwory płuca w latach 2000-2002 1-roczne wskaźniki przeżyć wynosiły 34,7% u mężczyzn i 41,6% u kobiet. W latach 2003-2005 wskaźnik przeżyć 1-rocznych osiągnął wśród mężczyzn 34,9%, wśród kobiet do 41,7% (rys. 5).
Rysunek 5. Wskaźniki 1-rocznych przeżyć względnych u chorych na raka płuca w Polsce
Przeżycia 5-letnie wśród pacjentów z nowotworami płuca w ciągu pierwszej dekady XXI u mężczyzn wzrosły z 10,8% do 11.9%, natomiast u kobiet wzrosły z 15,7 % do 16,9% (rys. 6).
Rysunek 6. Wskaźniki 5-letnich przeżyć względnych u chorych na raka płuca w Polsce
Polska na tle Europy
W 2010 roku w Polsce częstość zachorowań na nowotwory płuca była u wyższa niż średnia dla krajów Unii Europejskiej (dane z 2009 roku) u obu płci (rys. 7).
Rysunek 7. Porównanie zachorowalności na raka płuca w Polsce i w krajach Unii Europejskiej (27)
Umieralność
Nowotwory złośliwe płuca powodują u mężczyzn około 31% zgonów, u kobiet 15% zgonów nowotworowych, wyprzedzając tym samym raka piersi (rys. 1).
Rysunek 1. Częstość zgonów na raka płuca w Polsce w 2013 roku
Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych płuca wynosiła w 2010 roku ponad 22000, z czego ponad 16000 u mężczyzn i ponad 6100 u kobiet (tab. 1).
Tabela 1. Umieralność na raka płuca w Polsce w latach 1965-2013
Większość zgonów z powodu nowotworów złośliwych płuca występuje po 50 roku życia (zaledwie 5% zgonów odnotowano w młodszym wieku), przy czym ponad 50% zgonów odnotowano po 65 roku życia. Najwięcej zgonów u mężczyzn notuje się w siódmej dekadzie życia, u kobiet na przełomie szóstej i siódmej dekady życia. Ryzyko zgonu z powodu tego nowotworu wzrasta wraz z wiekiem począwszy od piątej dekady życia i najwyższe wartości osiąga po 70 roku życia u mężczyzn i kobiet (odpowiednio około 600/105 i 100/105) (rys. 2).
Rysunek 2. Umieralność na raka płuca w Polsce w latach 2011-2013 w zależności od wieku
W populacji mężczyzn wzrost umieralności utrzymywał się do początku lat 90. XX wieku, po czym nastąpił spadek współczynników umieralności.. Wśród kobiet od ponad 4 dekad umieralność charakteryzuje się tendencją rosnącą (rys. 3).
Rysunek 3. Trendy umieralności na raka płuca w Polsce w latach 1965-2013
U mężczyzn umieralność z powodu nowotworów płuca wśród mężczyzn w średnim rosła do początku lat 90 XX wieku, po czym nastąpił spadek umieralności. Wśród starszych mężczyzn rosnący trend umieralności utrzymywał się dłużej (rys. 4). W populacji kobiet w obu grupach wiekowych utrzymuje się wzrost umieralności, szczególnie widoczny u najstarszych kobiet (po 65 roku życia) (rys. 4).
Rysunek 4. Trendy umieralności na raka płuca w Polsce w latach 1965-2013 w wybranych grupach wieku
Polska na tle Europy
Umieralność z powodu nowotworów płuca w Polsce jest u obu płci wyższa niż przeciętna dla krajów Unii Europejskiej (rys. 5).
Rysunek 5. Porównanie umieralności na raka płuca w Polsce i w krajach Unii Europejskiej (27)
