Przerzuty nowotworowe
Inwazyjność i zdolność przerzutowania to cecha charakterystyczna dla nowotworów złośliwych. Jest to występowanie nowego ogniska, bez ciągłości ze zmianą pierwotną. Różne nowotwory złośliwe posiadają różny potencjał przerzutowania. Aż 30% pacjentów zgłaszających się do onkologa ma już zmiany w odległych narządach.
Przerzuty powstają na drodze rozsiewu różnymi drogami, a mianowicie przez jamy ciała jak otrzewna czy opłucna, drogą krwionośną lub układ limfatyczny. Układem limfatycznym nazywamy naczynia oraz narządy zbudowane z tkanki limfatycznej. Jego główną funkcją jest zabezpieczanie organizmu przed zakażeniem oraz przepływ płynów.
Przyjmuje się, że układ limfatyczny jest charakterystyczną drogą przerzutowania dla raków, a układ krwionośny dla mięsaków, nie mniej jednak nie jest to regułą i drogi te mogą się przeplatać.
Pierwszym etapem procesu przerzutowania jest opuszczenie przez komórki macierzy czyli podstawy, do której są przytwierdzone. Odbywa się to przez stopniowe rozluźnianie i tracenie połączeń pomiędzy sąsiadującymi komórkami, degradację macierzy (na przykład przez działanie enzymów rozkładających), a następnie migrację poza jej obręb.
Komórki guza pierwotnego uwalniają ogromną liczbę komórek potomnych. Mimo to zdolność do wytworzenia przerzutów zachowuje tylko kilka z nich. Dzieje się tak dlatego, że są one wrażliwe na różnorodne mechanizmy obronne organizmu.
Niektóre komórki nowotworowe mogą pozostawać w uśpieniu przez lata i ujawniać się długo po usunięciu ogniska pierwotnego.