Przejdź do treści

Szukaj w zintegrowanej platformie informacyjnej KRN:

Obraz ilustrujący pobieranie próbek, osobę dodającą dane na tablecie

Historia rejestrów nowotworowych w Polsce

Pierwsze próby rejestrowania zachorowań na nowotwory w Polsce podjęto tuż po odzyskaniu niepodległości. W 1918 roku wprowadzono obowiązek wypełniania kart statystycznych dla wszystkich chorych na nowotwory (jednak nie stworzono instytucji, która w sposób ciągły gromadziłaby te dane).

Niemniej jednak liczne dane epidemiologiczne stały się podstawą wprowadzenia w 1924 roku pierwszego programu walki z rakiem w Polsce opracowanego przez Polski Komitet do Zwalczania Raka.

Po wojnie rejestracja nowotworów w Polsce rozpoczęła się dzięki wizjonerskiemu spojrzeniu na onkologię przez prof. Tadeusza Koszarowskiego. Podstawą prawną do rozpoczęcia rejestracji nowotworów złośliwych w Polsce był tzw. okólnik Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej nakładający na wszystkie zakłady społecznej służby zdrowia obowiązek „... zgłaszania każdego stwierdzonego przypadku nowotworu złośliwego” (D.U. M.Z. Nr 2 z 1951 r., poz. 8). Jednocześnie w Monitorze Polskim w zarządzeniu Ministra Zdrowia określono wzór Karty Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego.

W 1962 roku dzięki kontaktom prof. Tadeusza Koszarowskiego nawiązano współpracę z National Cancer Institute (USA) mającą na celu monitorowanie zachorowań na wybranych terenach miejskich i wiejskich obejmujących w sumie 5 mln mieszkańców. Dzięki tej współpracy powstały rejestry nowotworów w Instytucie Onkologii w Warszawie oraz oddziałach Instytutu w Krakowie i Gliwicach.

W połowie lat 70 ubiegłego wieku ukazała się pierwsza publikacja poświęcona epidemiologii nowotworów w Polsce, której autorami byli prof. Tadeusz Koszarowski, prof. Helena Gadomska (wieloletni kierownik rejestru), prof. Zbigniew Wronkowski i Marianna Romejko.

Rozwój rejestracji nowotworów przyspieszył w latach 80 XX wieku wraz z rozwojem informatyki. Dzięki darowiźnie Fundacji Humboldta i Fundacji Jakuba hr. Potockiego w 1982 roku do Zakładu Epidemiologii, gdzie był umiejscowiony Krajowy Rejestr Nowotworów, trafił pierwszy minikomputer Digital Equipment PDP 11/40. W Krajowym Rejestrze Nowotworów łączono wówczas dane spływające z rejestrów regionalnych, które po reformie administracyjnej z 1997 roku zostały zastąpione 16 rejestrami wojewódzkimi. W tym okresie kierownikiem Krajowego Rejestru Nowotworów był profesor Witold Zatoński.

W latach 2010-2013 przebudowano sposób działania Krajowego Rejestru Nowotworów. Rejestr obecnie posiada jedną wspólną bazę danych, do której dane zgłaszane są przez lekarzy lub wprowadzane przez pracowników wojewódzkich biur rejestracji. Dane z rejestru stały się powszechnie dostępne dzięki ich publikacji poprzez stronę  internetową KRN.

W 2020 roku rozpoczęto kolejny proces unowocześniania Krajowego Rejestru Nowotworów. Główny nacisk został położony na usprawnienie gromadzenia danych oraz zapewnienie im wysokiej jakości.

Aktualności

Pięcioletnie przeżycia polskich pacjentów wynoszą 70 proc., to około 10 punktów procentowych mniej niż w innych krajach UE

Przeżywalność pięcioletnia polskich pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową (PBL) wynosi obecnie 70 proc. – 10 proc. mniej niż w innych krajach Unii Europejskiej.

Tegoroczny Biuletyn już dostępny!

Przedstawiamy Państwu tegoroczny Biuletyn z danymi o zachorowaniach i zgonach na nowotwory w 2021 roku. Zachęcamy do lektury!

Rak dróg żółciowych w Polsce - obraz epidemiologiczny wraz z analizą postępowania terapeutycznego w latach 2016-2020 - raport

Zapraszamy do lektury naszego najnowszego raportu poświęconego rakowi dróg żółciowych. W publikacji znajdziecie między innymi informacje dotyczące etiologii, czynników ryzyka, prewencji, objawów i diagnostyki, możliwości leczenia oraz epidemiologii.

Początek strony