Popularne wyszukiwania: Rak płuca Rak piersi Rak szyjki macicy Rak jelita grubego Rak gruczołu krokowego
Leki celowane i immunoterapia
Konsultacja merytoryczna oraz korekta - Dr n. med. Katarzyna Pogoda
W leczeniu nowotworów pojawia się coraz więcej cząsteczek, które znacząco poprawiają możliwości leczenia chorób nowotworowych pozwalając na personalizowanie leczenia. Szczególnie szybko rozwijająca się klasa leków to leki biologiczne - ukierunkowane molekularnie
Leki ukierunkowane molekularnie (celowane) stanowią szeroką grupę substancji o działaniu przeciwnowotworowym, wykorzystującą w swoim działaniu hamowanie molekularnych mechanizmów powstawania i progresji nowotworów. Przykładami takich mechanizmów jest przekazywanie sygnału dotyczącego podziału komórek nowotworowych przez nieprawidłowe białka lub angiogeneza nowotworowa – powstawanie naczyń krwionośnych i limfatycznych w obrębie guza.
Pierwsza grupa leków, to leki stosowane w leczeniu nowotworów ginekologicznych. Chore na raka jajnika i zaawansowanego raka szyjki macicy zyskały nowe opcje terapeutyczne (olaparib i bewacyzumab). Od 2022 roku refundowany jest niraparib w leczeniu podtrzymującym pacjentek z rakiem jajnika bez względu na obecność mutacji w genach BRCA 1 i 2.
Duży postęp nastąpił również w leczeniu chorych na raka płuca. Od 2021 roku grupy pacjentów, spełniających kryteria włączenia nowych leków immunologicznych znacznie się powiększyły. Pacjenci, u których występuje ekspresja PD-L1 poniżej 50%, mają możliwość terapii skojarzonej (pembrolizumabu z chemioterapią). U pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca istnieje możliwość terapii ozymertynibem w I linii leczenia.
Pacjenci po jednoczasowej radiochemioterapii, którzy mają miejscowo zaawansowanego, nieoperacyjnego niedrobnokomórkowego raka płuca, mają możliwość leczenia durwalumabem w leczeniu konsolidującym. Podobnie chorzy z zaawansowanym, nieoperacyjnym niedrobnokomórkowym rakiem płuca mogą liczyć na nowe leczenie z wykorzystaniem atezolizumabu. W leczeniu pacjentów z zaawansowanym niedrobnokmórkowym rakiem płuca pojawiły się też trzy nowe cząsteczki: brygantynib, dakomitynib oraz lorlatynib.
Niesamowity postęp nastąpił w ostatnich latach również w leczeniu chorych na raka piersi. W raku HER2-dodatnim stosowane są przeciwciała: trastuzumab i pertuzumab, koniugaty: trastuzumab emtanzyna i trastuzumab derukstekan, poza tym inhibitory kinazy tyrozynowej: tukatynib i laparynib. Z kolei w rakach hormonozależnych HER2-ujemnych leczenie na początku choroby przerzutowej opiera się na hormonoterapii w połączeniu z inhibitorem CDK4/6 (palbocyklibem, rybocyklibem lub abemacyklibem). W kolejnej linii w przypadku mutacji PIK3CA można stosować alpelisib z fulwestrantem. Postęp nastąpił również w agresywnym potrójnie ujemnym raku piersi. U chorych we wczesnym i przerzutowym stadium do chemioterapii dołącza się immunoterapię. W leczeniu paliatywnym można stosować również koniugat sacytuzumab gowitekan. Z kolei u nosicielek mutacji BRCA skuteczne jest leczenie inhibitorem PARP (olaparyb, talazoparyb).
W leczeniu nowotworów skóry pojawiły się, oprócz dostępnych już w leczeniu czerniaka, leki immunologiczne wykorzystywane do leczenia raka z komórek Merkla (awelumab) i raka kolczystokomórkowego skóry (cemiplimab).
Dostęp do nowych leków uzyskali także pacjenci ze szpiczakiem plazmocytowym i chorzy na agresywną mastocytozę układową, a także pacjenci przewlekłą białaczką limfocytową (PBL).
Pacjenci onkologiczni mogą również brać udział w badaniach klinicznych nowych leków. Baza badań klinicznych w Polsce jest dostępna w języku polskim i oferuje informacje o rekrutacji i aktywnych badaniach w Polsce. Pacjenci, którzy nie znajdą odpowiedniego badania klinicznego mogą korzystać z anglojęzycznej bazy badań klinicznych.
