Przejdź do treści

Szukaj w zintegrowanej platformie informacyjnej KRN:

Nowotwór jelita grubego
Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

Część czynników ryzyka rozwoju tego nowotworu została poznana. Niektóre z nich można kontrolować (np. palenie, dieta), innych nie (np. wiek, predyspozycje genetyczne).

Wiek

Szansa zachorowania na nowotwór rośnie po 50. roku życia; 9 na 10 osób, które zachorowały na nowotwór, ma ponad 50 lat.

Choroby zapalne jelit w przeszłości

Choroby zapalne jelit obejmują wrzodziejące zapalenie jelita grubego (20-krotny wzrost ryzyka zachorowania, zwłaszcza w przypadku pancolitis)  oraz chorobę Leśniowskiego-Crohna (3-krotny wzrost ryzyka). U osób cierpiących na choroby zapalne jelit przez wiele lat dochodzi do dysplazji błony wyściełającej okrężnicę i odbytnicę, która z biegiem lat może zmienić się w raka.

Uchyłkowatość jelita i zespół jelita drażliwego, z którymi związane są nawracające stany zapalne jelit, nie wiążą się z istotnie większym ryzykiem raka.

Epidemiologiczne

  •  Zespół metaboliczny (nadciśnienie, otyłość, cukrzyca, hipertriglicerydemia, niski HDL) – wzrost ryzyka głównie u mężczyzn; im więcej spełnionych kryteriów zespołu metabolicznego, tym większe ryzyko zachorowania.
  •  Palenie tytoniu – w USA 1/5 raków jelita jest związana z paleniem.
  •  Tryb życia – większa zapadalność u osób z niską aktywnością fizyczną.
  •  Rasa i grupy etniczne – wyższe ryzyko wśród Afroamerykanów oraz Żydów Aszkenazyjskich.
  •  Czynniki geograficzne – częściej występuje w Europie, Ameryce Północnej, Australii i Japonii niż w Afryce czy Azji.

Tzw. jelitowe

  •  Dodatni wywiad w kierunku występowania polipów gruczolakowych lub raka jelita grubego.
  •  Uwarunkowanie genetyczne – rodzinna polipowatość gruczolakowata (FAP) wiąże się ze 100%  życiowym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego, w przypadku dziedzicznego raka jelita grubego bez polipowatości (HNPCC) ryzyko to wynosi 70-80 %.

Dietetyczne

  •  Dieta ubogobłonnikowa, bogatotłuszczowa, wysokokaloryczna, uboga w wapń.
  •  Nadużywanie alkoholu.

Mieszane

  •  Przebyta radioterapia obszaru jamy brzusznej.
  •  Przebyta cholecystektomia.
  •  Obecność ureterosigmoidostomii (500-krotne większe ryzyko rozwoju raka).
  •  Rodzinne występowanie raka jelita grubego przy braku cech klasycznego zespołu predyspozycji genetycznej.
Kliknij aby otrzymać wersję do wydruku i PDF

Aktualności

MZ przedkłada finanse nad zdrowie?

Używkę, jaką jest tytoń, państwo powinno wypierać z rynku – powiedziała prof. Joanna Didkowska, kierownik KRN w wywiadzie z Mirą Suchodolską. Zachęcamy do przeczytania całego wywiadu na temat tej używki.

Pięcioletnie przeżycia polskich pacjentów wynoszą 70 proc., to około 10 punktów procentowych mniej niż w innych krajach UE

Przeżywalność pięcioletnia polskich pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową (PBL) wynosi obecnie 70 proc. – 10 proc. mniej niż w innych krajach Unii Europejskiej.

Tegoroczny Biuletyn już dostępny!

Przedstawiamy Państwu tegoroczny Biuletyn z danymi o zachorowaniach i zgonach na nowotwory w 2021 roku. Zachęcamy do lektury!

Początek strony