Diagnostyka
W sytuacji podejrzenia nowotworu jelita grubego postępowanie diagnostyczne należy rozpocząć od dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego, w tym badania palcem przez odbyt (per rectum). Podstawą rozpoznania procesu nowotworowego są zabiegi endoskopowe. W zależności od umiejscowienia nowotworu rektoskopia, sigmoidoskopia czy kolonoskopia umożliwiają wykrycie guza i ewentualnych zmian współistniejących oraz pobranie wycinków do badania histopatologicznego. W celu weryfikacji obecności synchronicznych nowotworów każdy chory z rozpoznaniem raka jelita grubego powinien mieć wykonaną przedoperacyjną pełną kolonoskopię. W razie braku możliwości przeprowadzenia badania (np. obecność guza zwężającego światło jelita) należy je wykonać po zabiegu operacyjnym.
W celu oceny zaawansowania procesu nowotworowego (operacyjność, obecność przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych lub przerzutów odległych) niezbędne jest wykonanie badań obrazowych. Podstawę diagnostyki może stanowić badanie USG lub TK jamy brzusznej i miednicy oraz RTG klatki piersiowej w projekcji przednio-tylnej i bocznej. W sytuacji obecności potencjalnie operacyjnego raka jelita grubego badanie TK jamy brzusznej i miednicy należy poszerzyć o ocenę tomograficzną klatki piersiowej. W celu dokładnego określenia zaawansowania raka odbytnicy (głębokość naciekania mezorektum, obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych) oraz zaplanowania optymalnego postępowania terapeutycznego (pierwotna chirurgia lub przedoperacyjna radioterapia) niezbędne jest wykonanie rezonansu magnetycznego miednicy. Transrektalne USG nie jest uważane za standard diagnostyki przedoperacyjnej raka odbytnicy ze względu na niewystarczający zasięg obrazowania i jest metoda gorszą niż rezonans magnetyczny. Pozytronowa emisyjna tomografia (PET-TK) jest wykonywana przy niejasnym wyniku badania TK (podejrzenie obecności przerzutów) lub w przypadku obecności przerzutów potencjalnie resekcyjnych w celu wykluczenia innych ognisk rozsiewu.
Niezbędne badania laboratoryjne: CEA przed operacją, morfologia, badania czynnościowe wątroby i nerek.
Badania laboratoryjne: przeciwciała anty-HIV.
