Czynniki ryzyka
- Ekspozycja na promienie słoneczne – jest dominującym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka podstawnokomórkowego oraz płaskonabłonkowego raka skóry. Najczęściej lokalizuje się w obszarach eksponowanych, takich jak skóra głowy, twarzy, szyi i ramion.
- Wiek – częstość występowania raków skóry rośnie wykładniczo wraz z wiekiem.
- Rogowacenie słoneczne – najczęstszy stan przedrakowy rozwijający się w skórze narażonej na nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV; predysponuje do rozwoju raka płaskonabłonkowego. Stwierdza się je u ok. połowy osób po 40. roku życia. Są to wypukłe, bezbarwne zmiany o nierównej powierzchni, na podłożu rumieniowatym, typowo zlokalizowane na skórze często eksponowanej na słońce.
- Zawodowy kontakt ze związkami arsenu lub pochodnymi smoły.
- Odczyny popromienne po zawodowej ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie.
- Blizny po oparzeniach lub przewlekłych stanach zapalnych.
- Immunosupresja, czyli zahamowanie czynności układu odpornościowego; zwiększone ryzyko dotyczy zarówno chorych z zespołem nabytego niedoboru odporności, jak i chorych po przeszczepach narządów stale przyjmujących leki immunosupresyjne.
- Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
- Xeroderma pigmentosum – rzadkie schorzenie dziedziczne, w którym zaburzone są mechanizmy naprawy DNA, szczególnie te dotyczące odpowiedzi na działanie światła ultrafioletowego (UV). Rak płaskonabłonkowy skóry oraz czerniak są bardzo częste w tej grupie chorych i występują w młodym wieku.
