Po leczeniu (jakość życia, grupy wsparcia)
Po zakończonym leczeniu onkologicznym planowanym, zgodnie ze stanem zaawansowania choroby i stanem ogólnym chorej, prowadzona jest obserwacja po leczeniu. Oceniane są efekty przeprowadzonej terapii i ewentualne efekty uboczne leczenia onkologicznego.
Badania kontrolne powtarzane są zwykle co 3-6 miesięcy. Obserwacja w ośrodku onkologicznym trwa do 5 lat od zakończenia terapii.
Celem głównym obserwacji jest wykrywanie najwcześniejszych parametrów ewentualnego postępu lub nawrotu choroby nowotworowej. Częstość tych procesów zależy od pierwotnego stadium zaawansowania choroby i zastosowanego leczenia: wyłącznie chirurgicznego lub skojarzonego. Kliniczne objawy nawrotu raka są zróżnicowane. Najczęstsze to: obrzęk kończyny dolnej (częściej jednostronny), ból podbrzusza, okolicy krzyżowej, biodrowej, ból pośladka, upławy krwisto-surowicze, uszkodzenie funkcji nerek, kaszel, krwioplucie, ból w klatce piersiowej, powiększenie odległych węzłów chłonnych nadobojczykowych, utrata masy ciała.
Stosowane metody obserwacji po leczeniu to: badanie ginekologiczne, badanie per rectum (palcem odbytnicy) i badania cytologiczne. W razie potrzeby dodatkowo badanie kolposkopowe mikroskopowe. Pomocne są również: badanie RTG klatki piersiowej, USG narządów miednicy mniejszej lub tomografia komputerowa, badania funkcji nerek, wątroby, badanie morfologii krwi.
Również oceniane są markery SCC-Ag, CEA, CYFRA21-1 (wskaźniki sugerujące obecność nowotworu w organizmie). Mają one jednak mniejsze znaczenie prognostyczne niż dla innych nowotworów narządu rodnego.
U kobiet, u których inwazyjny rak szyjki macicy rozpoznany został w okresie przed menopauzą, następstwem leczenia raka może być menopauza. Wówczas istotnym elementem wpływającym na jakość życia jest substytucja hormonalna, którą zaleca się wdrażać już w pierwszych dobach po leczeniu. U kobiet po usunięciu macicy i jajników uzasadnione jest stosowanie samych estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) lub estrogenów z androgenami (męskimi hormonami). Poza likwidacją objawów menopauzalnych ogólnych i naczynioruchowych (uderzenia gorąca, nocne poty) terapia hormonalna zmniejsza również objawy związane z zanikiem błony śluzowej pochwy i pęcherza moczowego. Zmniejsza się częstość zakażeń tej okolicy i potrzeba dodatkowej antybiotykoterapii. Hormonalna terapia zastępcza wpływa na sferę psychiczną, emocjonalną i somatyczną. Dzięki niej wzrasta libido i jakość życia seksualnego chorych po leczeniu raka.
Dla jakości życia istotny jest również stopień negatywnego wpływu psychicznego, jakiego doznała pacjentka z powodu rozpoznania i leczenia raka, rokowania oraz rodzajów zastosowanej terapii. Zależy on również od wieku kobiety w chwili zachorowania, jej sytuacji rodzinnej, partnerskiej, społecznej i zawodowej oraz wpływu procesu diagnostyczno-leczniczego na zmiany powyższych parametrów.
Poza środowiskami medycznymi istnieją organizacje społeczne stanowiące grupy wsparcia dla chorych na raka szyjki macicy i ich rodzin, założone przez chore współdziałające z personelem medycznym zajmującym się tym problemem. Najstarsza z tych organizacji to Program „Różowa Konwalia” założony przez prof. J. Zielińskiego. Aktywnie działająca jest również Ogólnopolska Organizacja na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy „Kwiat Kobiecości”. Chore na raka szyjki macicy wspierają również stowarzyszenia: „Amazonki”, „Damy Radę”, Kobiet z Problemami Onkologiczno-Ginekologicznymi „Magnolia”, na Rzecz Walki z Chorobami Nowotworowymi „Sanitas”.
Programy profilaktyki raka szyjki macicy wspierane są również przez fundacje, takie jak Edukacji Społecznej, „Klasa Kobiet”, „Krwinka”, MSD dla Zdrowia Kobiet, Psychoonkologii „Ogród Nadziei”, „SOS Życie”, „Teraz Kobiety”, „Żyjmy Zdrowo”, „Wygrajmy Zdrowie” im. prof. Grzegorza Madeja.
Powyższe podmioty wspierają działalność licznych towarzystw naukowych oraz środowisk działających na rzecz popularyzacji programów profilaktyki raka szyjki macicy.
