Diagnostyka
Rozpoznanie ustala się na podstawie badania morfologii krwi obwodowej, w której typowo stwierdza się podwyższoną limfocytozę. Komórki białaczkowe są to limfoblasty małej lub średniej wielkości, jądro zawiera zwykle 1-3 jąderek. U części chorych stwierdza się niedokrwistość i małopłytkowość oraz granulopenię. Spotyka się postaci pancytopeniczne bez obecności blastów we krwi obwodowej. W szpiku kostnym odsetek blastów stanowi co najmniej 20-25% utkania szpikowego. Większy naciek białaczkowy w szpiku powoduje supresję układów hematopoezy. Konieczne jest wykonanie badania cytogenetycznego szpiku. Wykonanie badań molekularnych nie jest bezwzględnie wskazane. W badaniu przedmiotowym można stwierdzić powiększenie obwodowych węzłów chłonnych, u części chorych wątroby i/lub śledziony. Badania obrazowe (RTG klatki piersiowej, tomografia komputerowa, usg jamy brzusznej) służą do oceny węzłów chłonnych, wątroby i śledziony. Powiększenie węzłów chłonnych śródpiersia stosunkowo często stwierdza się w białaczce T-komórkowej. Badania biochemiczne oceniają wydolność między innymi wątroby, nerek. Stosunkowo często występuje wysokie stężenie kwasu moczowego. Konieczne jest wykonanie nakłucia lędźwiowego, gdyż można wówczas stwierdzić obecność komórek białaczkowych w płynie mózgowo-rdzeniowym. Wykonuje się badanie ogólne płynu. Badanie metodą cytometrii przepływowej jest bardziej czułe dla wykrycia komórek białaczkowych.
Wysoka leukocytoza jest niekorzystnym czynnikiem prognostycznym: w białaczce B-komórkowej powyżej 30 000 w mm3, w białaczce T-komórkowej powyżej 100 000 w mm3. Wiek ponad 35 lat jest także niekorzystnym czynnikiem rokowniczym. Wyniki leczenia zależą od wieku chorych i nie są zbyt zadowalające. Pięcioletnie przeżycie dla osób poniżej 60 roku życia wynosi 30-40%, powyżej 60 roku życia 15%, a u chorych powyżej 70 roku życia mniej niż 5%. O złym rokowaniu przesądza wykrycie translokacji między chromosomem 9 i 22 i obecność białka BCR/ABL. Obecność t(9;22) stwierdza się u około ¼ chorych na ostrą białaczkę limfoblastyczną B-komórkową, u osób starszych częstość tej nieprawidłowości cytogenetycznej wzrasta do 40-50%. Obecnie rokowanie to może ulegać poprawie, co związane jest z leczeniem inhibitorami kinazy tyrozyny, łącznie z terapią konwencjonalną oraz (o ile to możliwe) z transplantacją komórek krwiotwórczych. Inne prawdopodobnie źle rokujące zmiany cytogenetyczne występują rzadziej. Należy do nich: t(1;19), t(4;11), występowanie kariotypu złożonego (ponad 3 zmiany cytogenetyczne) oraz stwierdzenie MLL-AF4.
