Leczenie
W leczeniu nowotworów zarodkowych stosuje się leczenie chirurgiczne, chemioterapię i radioterapię. Często stosuje się połączenie tych metod na różnych etapach leczenia, co nazywamy leczeniem skojarzonym.
Leczenie chirurgiczne
Pierwszymi standardowym elementem leczenia guza jądra jest jego usunięcie w całości, wraz z najądrzem i wysokim podwiązaniem powrózka nasiennego. Jądro powinno się usuwać z cięcia w okolicy pachwinowej. Unika się naruszania moszny ponieważ takie cięcie sprzyja powstawaniu przerzutów do węzłów pachwinowych, które przy prawidłowo wykonanej orchidektomii z cięciem w pachwinie są niezwykle rzadkie. Blizna po orchidektomii jest niewielka. Istnieje możliwość wszczepienia protezy jądra u pacjentów, którzy nie akceptują zmienionego wyglądu moszny – braku jądra.
Kolejnym zabiegiem typowo wykonywanym u chorych z nowotworem zarodkowym jądra jest limfadenektomia zaotrzewnowa (RPLND – ang. Retroperitoneal Lymph Node Dissection). Zabieg ten polega na usunięciu tkanki chłonnej z przestrzeni zaotrzewnowej. Zabieg ten wykonuje się najczęściej u chorych z nienasieniakiem jądra. U chorych tych może on być wykonany w pierwszym stopniu zaawansowania choroby, kiedy to wszystkie badania dodatkowe sugerują, że choroba nie wyszła poza jądro i została wraz z jądrem usunięta w całości. Jest to wówczas metoda leczenia uzupełniającego. Celem usunięcia tkanki chłonnej zaotrzewnowej jest w tym przypadku zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby. Takie leczenie często stosowane jest w USA, zaś w Europie takie postępowanie należy do rzadkości. Bezsprzecznym wskazaniem do wykonania zabiegu RPLND jest przetrwanie guzów nowotworowych w przestrzeni zaotrzewnowej już po zakończeniu chemioterapii u pacjentów z nienasieniakiem jądra. Zabieg stosuje się także u chorych z nasieniakiem jądra jeśli w przestrzeni zaotrzewnowej obserwuje się po chemioterapii przetrwałe węzły chłonne o znacznych rozmiarach.
W przypadku nienasieniaka i utrzymywania zmian guzowatych w innych lokalizacjach także należy dążyć do ich usunięcia (np. usuwa się przerzuty płucne, które widoczne są pomimo zakończenia chemioterapii).
Radioterapia
Radioterapia odgrywa większą rolę w przypadku nasieniaków. Jeśli choroba jest ograniczona do jądra po jego usunięciu można zastosować napromienianie węzłów zaotrzewnowych, co zmniejsza ryzyko nawrotu choroby. Napromienianie węzłów chłonnych lecznicze stosuje się także u pacjentów , u których występują wyłącznie przerzuty do zaotrzewnowych węzłów chłonnych i mają one stosunkowo niewielkie rozmiary (zwykle za graniczne uważa się węzły o wymiarze poprzecznym 3 cm). Radioterapia znajduje także zastosowanie w leczeniu pacjentów z przerzutami nowotworu zarodkowego do mózgu lub do kości.
Chemioterapia
Przełom w leczeniu nowotworu zarodkowego jądra dokonał się przede wszystkim za sprawą chemioterapii z zastosowaniem soli platyny. Programy leczenia pierwszego i drugiego rzutu zawierają zawsze sole platyny. Wśród najczęściej stosowanych schematów leczenia można wymienić:
- Karboplatynę w monoterapii, zwykle w postaci pojedynczej dawki.
- Program BEP składający się z cisplatyny, etopozydu i bleomycyny. Pełen kurs trwa 21 dni. W pierwszym tygodniu podawane są cisplatyna i etopozyd, bleomycyna podawana jest trzykrotnie: w tygodniu 1., 2. i 3. Jest to najszerzej stosowany schemat leczenia pierwszego rzutu. U części chorych można uniknąć podawania bleomycyny, która może uszkadzać tkankę płucną, kosztem podania większej ilości kursów.
- Program VIP (cisplatyna, etopozyd, ifosfamid), VeIP (cisplatyna, winblastyna, ifosfamid), TIP (taksol, ifosfamid, cisplatyna) to schematy także trwające 21 dni, przy czym leki podaje się w pierwszym tygodniu kursu. Zwykle są to schematy stosowane w drugiej linii leczenia, jeśli doszło do niepowodzenia leczenia pierwszej linii. Czasem schemat VIP podaje się u pacjentów z rokowaniem pośrednim lub złym, u których nie ma możliwości zastosowania bleomycyny.
Inne schematy leczenia, w tym schematy wysokodawkowe z wymuszoną odnową szpiku stosuje się rzadko i przekraczają ramy tego omówienia.
