Prewencja
Większość badaczy zajmujących się zdrowiem publicznym uważa, że ryzyko zachorowalności na raka prącia jest niskie wśród nieobrzezanych mężczyzn, u których nie stwierdza się występowania ogólnie przyjętych czynników ryzyka. Mężczyźni, którzy chcieliby dodatkowo obniżyć u siebie stopień ryzyka wystąpienia raka, mogą tego dokonać poprzez unikanie infekcji wirusem HPV oraz zaprzestanie palenia tytoniu. Nieobrzezani dodatkowo mogą obniżyć ryzyko przez zachowanie odpowiedniego stopnia higieny. Większość ekspertów jest zgodna, że obrzezanie nie powinno być rekomendowane jako jedyny sposób prewencji raka prącia.
Higiena intymna
Prawdopodobnie jednym z najważniejszych czynników zapobiegających powstaniu raka u nieobrzezanych mężczyzn jest prawidłowa higiena intymna. Nieobrzezani mężczyźni powinni ściągać napletek, by oczyścić cały narząd. Jeśli napletek jest za wąski i powstają trudności w jego ściągnięciu, lekarz powinien przepisać krem lub maść, która nałożona na napletek ułatwi jego odprowadzenie. Jeżeli i to nie pomaga, lekarz może w tym ułatwienia tej czynności przeciąć skórę napletka w ramach zabiegu cięcia grzbietowego.
Unikanie zarażenia HPV
Każdy mężczyzna powinien zrobić wszystko, aby uniknąć infekcji wirusem brodawczaka (HPV). Obniżenie w ten sposób ryzyka powstania raka prącia u mężczyzn może mieć dodatkowy i nawet jeszcze większy wpływ na ryzyko rozwoju raka szyjki macicy u kobiet.
Dwa główne czynniki wpływające na możliwość infekcji okolic intymnych u mężczyzn to obrzezanie oraz liczba partnerów seksualnych. Mężczyźni obrzezani (czyli bez napletka) mają mniejsze ryzyko zakażenia lub stania się nosicielami HPV, a także zakażenia partnera. Przyczyna jednak pozostaje niejasna. Być może po obrzezaniu skóra żołędzi ulega zmianom, w których wyniku staje się bardziej oporna na zakażenie HPV. Inna teoria mówi, że powierzchnia napletka (którą usuwamy podczas obrzezania) jest bardziej podatna na infekcje HPV.
Prezerwatywy stanowią pewną ochronę przed HPV, jednakże nie zapobiegają całkowicie infekcji. Mężczyźni regularnie używający prezerwatyw w mniejszym stopniu ulegają zakażeniu HPV oraz jego transmisji na partnera. Prezerwatywy nie chronią jednak całkowicie, ponieważ nie zakrywają każdego możliwego miejsca zaatakowanego przez wirus HPV, jak np. skóra okolicy genitaliów czy też okolica odbytu. Jednocześnie prezerwatywy zapewniają pewną ochronę przed zakażeniem wirusem HIV oraz innymi chorobami wenerycznymi.
Infekcja HPV może rozwijać się przez wiele lat bezobjawowo: brak widocznej brodawki (lub innego symptomu) nie wyklucza zakażenia HPV i zarówno kobieta, jak i mężczyzna nadal mogą być zarażeni HPV i przekazywać wirusa dalej.
Niepalenie
Ponieważ palenie zwiększa ryzyko raka prącia, zaprzestanie palenia może to ryzyko obniżyć. Rzucenie lub też niezaczynanie w ogóle palenia jest dobrą drogą do zredukowania ryzyka wielu chorób, w tym raka prącia.
Prewencja wtórna
Nie ma powszechnie stosowanego, rekomendowanego testu przesiewowego w kierunku raka prącia, jednakże wiele przypadków można wykryć bardzo wcześnie.
Praktycznie wszystkie nowotwory złośliwe prącia biorą swój początek w skórze, tym samym mogą zostać zauważone we wczesnym stadium rozwoju choroby. Rak rozpoczynający się pod napletkiem może nie być szybko uchwycony , szczególnie jeśli współwystępuje stulejka (przewężenie skóry napletka). Niektóre nowotwory prącia mogą dawać objawy podobne do powstających przy okazji innych schorzeń.
Nawet jeśli mężczyzna widzi lub odczuwa niepokojące objawy, może nie rozpoznać, że wymagają one niezwłocznej konsultacji medycznej. Powinien natychmiast udać się do lekarza, jeżeli stwierdził pojawienie się narośli bądź też innej nieprawidłowości na prąciu, nawet jeśli nie jest ona bolesna. Takie zmiany, jak brodawki, pęcherze, nadżerki, owrzodzenia, białe plamki lub inne zlokalizowane w tej okolicy, muszą zostać obejrzane przez lekarza. Większość tych zmian nie są nowotworami, natomiast mogą być spowodowane infekcją lub innym stanem wymagającym leczenia.
Niestety, niektórzy mężczyźni unikają wizyty u lekarza w związku z pojawieniem się zmian na prąciu i opóźniają rozpoczęcie leczenia przez rok lub dłużej od momentu zaobserwowania zmian.
Gdy rak zostanie wykryty wcześnie, może zostać usunięty z niewielkim tylko uszkodzeniem prącia. Im później rak zostanie zdiagnozowany, tym bardziej prawdopodobna jest konieczność usunięcia części lub nawet całego narządu. Często też wymagane jest zastosowanie nieobojętnego dla organizmu leczenia, nawet niekiedy niebezpiecznego dla życia.
