Leczenie
Leczenie radykalne (z intencją wyleczenia)
Jedyną skuteczną metodą leczenia raka żołądka jest radykalne (całkowite) chirurgiczne usunięcie nowotworu. W trakcie zabiegu operacyjnego chirurg usuwa nie tylko nowotworowo zmieniony żołądek lub jego część, ale także jak największą możliwą liczbę węzłów chłonnych. Warunkiem skuteczności operacji jest potwierdzenie w pooperacyjnym materiale histopatologicznym wycięcia nowotworu w granicach zdrowych tkanek (resekcja R0), co oznacza, że chirurg nie pozostawił ognisk nowotworu. W innym wypadku zakres zabiegu określony jest jako R1 (pozostawione mikroskopowe ognisko nowotworu) lub R2 (widoczna gołym okiem pozostawiona tkanka raka); świadczy to o nieradykalności zabiegu operacyjnego i jest związane z nieuchronnym nawrotem.
W zależności od stopnia zaawansowania i lokalizacji guza pierwotnego leczenie chirurgiczne może polegać na wykonaniu:
- gastrektomii subtotalnej (prawie całkowitej), polegającej na wycięciu 3/4 żołądka. Wykonuje się ją tylko wtedy, gdy możliwe jest osiągnięcie resekcji radykalnej bez konieczności usuwania całego żołądka,
- gastrektomia totalna – przeprowadza się ją w każdym innym przypadku. Polega na całkowitej resekcji żołądka.
W trakcie zabiegu operacyjnego usuwa się również regionalne węzły chłonne (powinno być ich minimum 15 w materiale pooperacyjnym). Usunięcie śledziony nie jest rekomendowane, chyba że stwierdza się jej naciekanie przez nowotwór. Ciągłość przewodu pokarmowego odtwarza się najczęściej poprzez zespolenie przełyku z jelitem.
Zasady leczenia w zależności od stopnia zaawansowania nowotworu
Wczesna postać raka żołądka
Może być leczona metodami chirurgicznymi lub endoskopowymi. Pacjent może mieć wykonaną na przykład podśluzówkową resekcję endoskopową (EMR – endoscopic mucosal resection). Jest to zabieg wykonywany bardzo rzadko i wyłącznie w ośrodkach wysokospecjalistycznych. Zastosowanie znajduje tylko w przypadku raka o niskim stopniu zaawansowania, nie przekraczającego błony śluzowej, wysoko zróżnicowanego, bez owrzodzenia i o średnicy poniżej 2 cm. W pozostałych przypadkach stosuje się gastrektomię subtotalną lub całkowitą, z usunięciem węzłów chłonnych.
Resekcyjny raka żołądka
Standardowym postępowaniem jest całkowita gastrektomia z usunięciem węzłów chłonnych. W niższych stadiach możliwe jest osiągnięcie marginesu tkanek wolnego od nacieku nowotworowego; dopuszczalne jest wykonanie subtotalnej gastrektomii. Jeśli pacjent nie otrzymał leczenia wstępnego, postępowaniem standardowym po operacji jest leczenie uzupełniające (tzw. adiuwantowe) w postaci radioterapii i chemioterapii z zastosowaniem leku o nazwie fluorouracyl. Intencją terapii adiuwantowej, czyli takiej, którą stosuje się po przeprowadzonym radykalnym zabiegu operacyjnymi, jest zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby oraz poprawa czasu przeżycia pacjentów. Alternatywnym sposobem postępowania w takim zaawansowaniu nowotworu jest chemioterapia okołooperacyjna:
chemioterapia przedoperacyjna → resekcja żołądka → chemioterapia pooperacyjna.
Pierwotna resekcja nowotworu nie jest możliwa ze względu na zaawansowanie
W tej sytuacji można podjąć próbę leczenia indukcyjnego, które polega na zastosowaniu chemioterapii przed zabiegiem chirurgicznym. Intencją leczenia jest wtedy zmniejszenie masy nowotworu, a tym samym stworzenie warunków do przeprowadzenia operacji.
Nowotwór rozsiany lub zaawansowany miejscowo, ale nieresekcyjny
U chorych stosuje się leczenie paliatywne, czyli takie, którego intencją nie jest wyleczenie, lecz wydłużenie czasu przeżycia, poprawa jego jakości oraz zabezpieczenie przed ewentualnymi powikłaniami (krwawienie, niedrożność). Wśród dostępnych terapii wyróżnia się metody chirurgiczne oraz chemio- lub radioterapię. Dobry stan ogólny, niewielki ubytek masy ciała oraz brak istotnych chorób współistniejących czynią chorego dobrym kandydatem do leczenia chemioterapią. Najczęściej używane leki to: cisplatyna, oksaliplatyna, fluorouracyl, doksorubicyna. W razie dyskwalifikacji z chemioterapii pacjent otrzymuje leczenie objawowe polegające na łagodzeniu symptomów choroby bez wpływu na jej przyczynę. Radioterapia lub leczenie chirurgiczne są uzasadnione w niedrożności lub krwawieniu.
