Diagnostyka
Podstawą rozpoznania raka piersi, podobnie jak każdego innego nowotworu, jest
wynik badania mikroskopowego.
Diagnostykę zmiany w piersi rozpoczyna się od badania pacjenta i wykonania badań obrazowych piersi:
- zebranie wywiadu od pacjenta (objawy, choroby współistniejące, dotychczasowe leczenie),
- badanie lekarskie,
- mammografia (MMG),
- Ultrasonografia piersi (USG) i pachowych węzłów chłonnych,
- mammografia metodą rezonansu magnetycznego (MR) lub mammografia spektralna z kontrastem (CESM) – w niektórych przypadkach, gdy wyniki MMG i USG są niejednoznaczne
Radiolog zmiany w piersiach opisuje w skali BIRADS. Zmiany 4 i 5 (czyli podejrzane) wymagają wykonania biopsji gruboigłowej.
Rodzaje badań, na podstawie których stawia się rozpoznanie:
- biopsja gruboigłowa – pobranie grubszą igłą cienkiego skrawka tkanki guza do badania mikroskopowego, obecnie podstawa rozpoznania raka piersi (ocenia się rozpoznanie raka piersi, typ histologiczny, stopień złośliwości oraz receptory: estrogenowe (ER), progesteronowe (PgR), HER2 i wskaźnik proliferacji Ki67;
- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) – pobranie cienką igłą komórek do badania mikroskopowego, obecnie wykonywana tylko w przypadku podejrzanych, powiększonych regionalnych węzłów chłonnych, aby ocenić ich charakter;
- biopsja mammotomiczna – pobranie za pomocą specjalnego urządzenia drobnego wycinka guza do badania mikroskopowego; wykonuje się w przypadku bardzo małej podejrzanej zmiany w piersi
- badanie komórek wydzieliny z brodawki sutkowej – materiał jest oceniany w przypadku obecności wydzieliny
W przypadku rozpoznania raka piersi ocenia się jego stopień zaawansowania – wielkość w piersi oraz obecność przerzutów w regionalnych (najczęściej pachowych) węzłach chłonnych oraz w narządach odległych. Wykonuje się następujące badania:
- RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej LUB tomografię komputerową klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy (bardziej dokładne badanie),
- tomografię komputerową mózgowia – tylko w przypadku niepokojących objawów sugerujących obecność przerzutów do mózgu,
- scyntygrafię kości (badanie kości za pomocą pierwiastków promieniotwórczych w celu poszukiwania przerzutów),
- pozytonową emisyjną tomografię (PET) (specjalne badanie za pomocą pierwiastków promieniotwórczych w celu wykrycia w organizmie nawet bardzo małych skupień komórek raka) – badanie wykonywane tylko w przypadkach wątpliwych.
Zakres wykonywanych badań obrazowych zależy od wyjściowego stopnia zaawansowania raka piersi – w guzach bardziej zaawansowanych miejscowo ryzyko przerzutów odległych jest większe.
Dodatkowo wykonuje się badania morfologii krwi oraz badania biochemiczne oceniające wydolność nerek i wątroby.
Od wielu lat markery nowotworowe (specjalne wskaźniki w badaniu krwi mające związek z nowotworem) nie mają znaczenia w rozpoznawaniu raka piersi.
